Витольд Новицкий — выдающийся клинический патолог первой половины XX века

Закрыть метаданные

В статье представлен обзор научной, профессиональной и общественной деятельности выдающегося польского патолога Витольда Новицкого (1878—1941), заведующего кафедрой патологической анатомии медицинского факультета Львовского университета. Биографическая память об этом выдающемся профессоре объясняется не только тем, что он представил микроскопическую характеристику кистозного пневматоза кишечника, склеромы, туберкулеза, рака легкого и других патологий, но и оказал большое влияние на развитие патологической анатомии в Польше и Украине. Первым из его заслуг перед читательской аудиторией польских и украинских патологов был учебник «Анатомическая патология» — основное пособие по патологии в довоенной Польше. В. Новицкий вместе с другими профессорами трагически погиб во Львове во время Второй мировой войны. Проф. В. Новицкий остается выдающимся примером скрупулезного патолога, терпеливого наставника и великого активиста.

Ключевые слова:

довоенная польская патологическая анатомия

Университет Яна Казимира

Авторы:

Зербино Д.Д.

Институт клинической патологии Львовского национального медицинского университета имени Данилы Галицкого, Львов

Волос Л.И.

Львовский национальный медицинский университет им. Данилы Галицкого, Украина

Список литературы:

Зербино Д.Д. Витольд Новицкий — выдающийся клинический патолог первой половины ХХ века (к 100 летию со дня рождения). Архив патологии. 1978;40(10):77-79.
Albert Z. Anatomia patologiczna we Lwowie w XVIII—XX wieku. Arch Hist Filoz Med. 2001;6(3):229-251. (In Polish).
Śródka A. Biogramy uczonych polskich. Część VI: Nauki medyczne zeszyt 1: M-Z. [Biographical sketches of polish scientists. Part VI. Book M-Z]. Wroclaw: Ossolineum; 1991. (In Polish).
Wincewicz A, Szepietowska A., Sulkowski S. Professor Witold Nowicki — a greatly spirited рathologist. Рol J Pathol. 2016;67(2):102-107. (In Polish). https://doi.org/10.5114/pjp.2016.61444
Шапиро И.Я. Очерки по истории Львовского медицинского института. Львов: ЛГМИ; 1959.
Hahn W. Kronika Uniwersytetu Lwowskiego [Chronicle of Lvov University]. Lvov. 1912;2:265, 349-350, 455-457. (In Polish).
Wielka ilustrowana encyklopedia powszechna. Krakоw. 1938;1-22.
Zwozdziak W. Historia wydzialu lekarskiego Universytetu Lwowskiego. Arch Hist Med. (Warsz). 1964;27(3):216-217. (In Polish).
Zwoździak W. Historia Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego [History of the Faculty of Medicine of the Lwów University]. Arch Hist Med. (Warsz). 1965;28:57-85, 209-228, 309-336. (In Polish).
Nowicki W. Andrzej Obrzut (Wspomnienie pośmiertne) [Andrzej Obrzut. (Obituary)]. Przegl Lek. 1910;49:600. (In Polish).
Nowicki W. O skombinowanem zastosowaniu pośrednich sposobów w badaniu stolców tyfusowych, paratyfusowych i czerwonkowych [On combined appliance of indirect methods in examination of stools of typhus, paratyphus, and dysentery-infected patients]. Kraków: Reprint from Przegl Lek; 1917. (In Polish).
Nowicki W. Przypadki czerwonki z wykazaniem zarazka także poza przewodem pokarmowym [Cases of dysentery with detection of patogen also outside of alimentary tract]. Pol Gaz Lek. 1917;51:377-380, 388-391. (In Polish).
Nowicki W. Zmiany anatomo-patologiczne w paratyfusie [Anatomopathological alterations in paratyphus]. Przegl Lek. 1917;56:408-411, 419-421, 423-424. (In Polish).
Azzaroli F, Turco L, Ceroni L., Galloni SS, Buonfiglioli F, Calvanese C, Mazzella G. Pneumatosis cystoides intestinalis. World J Gastroenterol. 2011;17(44):4932-4936. https://doi.org/10.3748/wjg.v17.i44.4932
Balbir-Gurman A, Brook OR, Chermesh I, Braun-Moscovici Y. Pneumatosis cystoides intestinalis in scleroderma-related conditions. Intern Med J. 2012;42(3):323-329. https://doi.org/10.1111/j.1445-5994.2011.02557.x
Khalil PN, Huber-Wagner S, Ladurner R, Kleespies A, Siebeck M, Mutschler W, Hallfeldt K, Kanz KG. Natural history, clinical pattern, and surgical considerations of pneumatosis intestinalis. Eur J Med Res. 2009;14(6):231-239. https://doi.org/10.1186/2047-783x-14-6-231
Nowicki W. Ueber chronisch entstehendes Gasblaschenemphysem (Pneumatosis cystoides) [About chronic arising «gas bubble emphysema»]. Virchows Arch pathol Anat Physiol klin Med. 1909;198:143-182.
Tsujimoto T, Shioyama E, Moriya K, Kawaratani H, Shirai Y, Toyohara M, Mitoro A, Yamao J, Fujii H, Fukui H. Pneumatosis cystoides intestinalis following alpha-glucosidase inhibitor treatment: a case report and review of the literature. World J Gastroenterol. 2008;14(39):6087-6092. https://doi.org/10.3748/wjg.14.6087
Nowicki W. Twardziel pod względem anatomicznym [Scleroma in anatomic view]. Pol Gaz Lek. 1927;6:528-531. (In Polish).
Nowicki W. Obrazy histologiczne twardzieli, szczególnie w jej okresie zejściowym [Histological pictures of scleroma, particularly at its end stage]. Pol Gaz Lek. 1933;12:696-700. (In Polish).
Nowicki W. Twardziel na stale sekcyjnym [Scleroma on autopsy]. Pol Gaz Lek. 1932;11:569-571. (In Polish).
Nowicki W. Co to jest choroba raka i na czem polega jej zwalczanie? Z 20 rycinami [What disease is cancer and what is a fight against it? With 20 charts]. Książnica-Atlas. Zjednoczone Zakłady Kartograficzne i wydawnicze Tow. Naucz. Szkół Śred. I Wyższ. sp. akc. Klisze, skład i druk wykonano w zakładach Graficznych S. A. Ksiąznica Bibljoteczka Higjeniczna, Lwów-Warszawa, zeszyt 1928;14:49. (In Polish).
Nowicki W. O chorobie raka i jej zwalczaniu [On cancer disease and on fighting against it]. Wydawnictwa Polskiego Komitetu do Zwalczania Raka. Serja popularna. Księgarnia Wydawnicza H. Altenberga. Drukarnia Dziennika Polskiego we Lwowie. Lwów. 1922;73. (In Polish).
Nowicki W. Rak — jako zagadnienie w nauce [Cancer as an issue in science]. Pol Gaz Lek. 1939;18:1-3. (In Polish).
Nowicki W. Patogeneza raka płuc [Pathogenesis of lung cancer]. Nowotwory. 1932;7:281-286. (In Polish).
Nowicki W. Sprawa przyrostu raka płuc w świetle materjału sekcyjnego Instytutu Anatomji Patologicznej U. J. K. we Lwowie. [Report of increase in lung cancer cases in autopsy material of Institute of Pathological Anatomy UJK in Lvov]. Pol Gaz Lek. 1931;10:99. (In Polish).
Nowicki W. Gruźlica krtani ze stanowiska anatomopatologicznego [Tuberculosis of larynx from anatomopathological point of view]. Lwowski Tyg Lek. 1910;5:585-590, 602-605, 617-619. (In Polish).
Nowicki W. Konstytucja w gruźlicy [General constitution in tuberculosis]. Gruźlica. 1926;1:344-356. (In Polish).
Nowicki W. Otwór górny klatki piersiowej w świetle badań anatomicznych i stosunek jego gruźlicy płuc pochodzenia szczytowego [Superior apertura of thorax in light of anatomical studies and its relation to apical pulmonary tuberculosis]. Pam Tow Lek. 1914;110:1-67, 137-175, 259-283. (In Polish).
Ebert EC, Hagspiel KD. Gastrointestinal and hepatic manifestations of systemic lupus erythematosus. J Clin Gastroenterol. 2011;45(5):436-441. https://doi.org/10.1097/MCG.0b013e31820f81b8
Nowicki W. Anatomiczny stan nerek przy adrenalinowym zaburzeniu przemiany węglowodanów (Studium doświadczalne) [Anatomical condition of kidneys in course of adrenalin-induced disorder of carbohydrates’ metabolism (Experimental study)]. Lwowski Tygodnik Lekarski. 1912;80:8. (In Polish).
Nowicki W. Dalsze badania doświadczalne nad stosunkiem nadnercza do nerki [Further experimental studies on relation of suprarenal gland to kidney]. Lwowski Tyg Lek. 1910;5:439-541. (In Polish).
Nowicki W. Anatomja patologiczna podręcznik do użytku studentów i lekarzy. Część ogólna [Pathological anatomy: Handbook for students and medical doctors. General Part]. Drukarnia Gubrynowicza i syna. Druk W.L. Anczyca i spółki Kraków; 1928;596. (In Polish).
Nowicki W. Anatomja patologiczna szczegółowa. Podręcznik do użytku studentów i lekarzy. T. II [Systemic pathological anatomy: Handbook for students and medical doctors. vol.II]. Kraków: Polska Akademia Umiejętności; 1936. (In Polish).
Nowicki W. Z dziejów Lwowskiego Tygodnika Lekarskiego i jego następcy, organów Towarzystwa Lekarskiego Lwowskiego [From history of Lvov Medical Weekly, his follower and organs of Lvov Medical Association]. Pol Gaz Lek. 1928;7:377-379, 392-396, 415-418, 439-442. (In Polish).
Nowicki W, Franke U. W sprawie utworzenia Związku polskich towarzystw lekarskich i wydawania jego naukowego biuletynu [In case of establishment of Polish Medical Societies Association and editio of its scientific bulletin]. Pol Gaz Lek. 1925;4:26-27. (In Polish).
Nowicki W. Morszyn [Morszyn]. Pol Gaz Lek. 1932;12:814-815. (In Polish).
Nowicki W. Morszyn-Zdrój u progu czterechsetlecia odkrycia jego źródeł. [Morszyn Spa at the 400th anniversary of discovery of its springs]. Pol Gaz Lek. 1937;16:403-405. (In Polish).
Nowicki W. Morszyn-Zdrój w stanie obecnym. [Morszyn Spa in present state]. Pol Gaz Lek. 1938;17:436-437. (In Polish).
Nowicki W. Otwarcie Domu Zdrojowego w Morszynie — Zdroju [Openning of health-resort Centre in Morszyn Spa]. Pol Gaz Lek. 1938;17:645-648. (In Polish).
Albert Z. Kaźń profesorów lwowskich — lipiec 1941. Studia oraz relacje i dokumenty zebrane i oprac. przez Zygmunta Alberta [Murder of Lvovian Professors — July 1941. Studies and reports collected and edited by Zygmunt Albert]. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 1989. (In Polish).
Bonusiak W. Kto zabił profesorów lwowskich? [Who Killed Lvovian Professors?]. 1st ed. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza; 1989. (In Polish).

Закрыть метаданные